Bektâşî Babası Nüzhet Abbas Baba ve Terakki’ye Adanmış Hayatı

Makale Yan Taraf

Nasıl Atıf Yapılır
Doğu, B. C. (2024). Bektâşî Babası Nüzhet Abbas Baba ve Terakki’ye Adanmış Hayatı. Edeb Erkan, (5), 83–106. https://doi.org/10.59402/EE005202405

Özet

Bu çalışma, Nüzhet Abbas Baba’nın ailesi, faaliyetleri, sporculuğu ve spor yönetimi alanındaki katkıları, Fenerbahçe Spor Kulübü’ndeki rolü, gazetecilik, yazarlık ve çeviri çalışmaları ile Dışişleri Bakanlığı Müşavirliği gibi çeşitli yönleri ele alınmaktadır. Nüzhet Abbas Baba, Rumelihisarı Şehitlik Bektâşi Tekkesi’nin son postnişinidir. Dedesi Nâfi Baba, Bektâşiliğin son dönem tanınan isimlerin ve Şehitlik Tekkesi’nin önemli postnişinlerinden kabul edilmektedir. Nüzhet Abbas Baba, babası Mahmut Cevad Bey Baba ve annesi Cemile Sabiha Hanım’ın tek çocuğudur. Tekkenin son postnişini olarak 1922 yılı sonlarından itibaren tekkeye türbedar olarak tayin edilmiştir. Bektâşi babalığına pek gönüllü olmayan Nüzhet Abbas Baba, Cumhuriyetin getirmiş olduğu terakkinin faydalarına odaklanarak yenilik, modernleşme, aydınlanma gibi konulara kendisini adamıştır. Özellikle spor tutkusuyla tanınan Nüzhet Abbas Baba, Fenerbahçe Spor Kulübü’nün eski futbolcularındandır ve kulübün ilk şampiyon kadrosunda yer almıştır. Milletvekilliği yapmış ve Türk sporunun gelişimi için çaba göstermiştir. Futbolculuğunun yanı sıra, Türkiye Futbol Federasyonu’nda ve diğer spor kuruluşlarında yöneticilik yapmış, hakemlik kursları düzenlemiş ve spor konularında gazetelerde makaleler yayımlamıştır. Ayrıca, Yüksek Ziraat Enstitüsü’nde Beden Terbiyesi Direktörlüğü yapmış ve kayak ile buz hokeyi gibi sporları ülkeye tanıtmıştır. Türkiye’nin Washington Basın Müşaviri olarak görev yaparken, Birleşik Amerika ile ilişkilerimizde faydalı faaliyetlerde bulunmuştur. 

Anahtar Kelimeler: Bektâşilik, Nüzhet Abbas Baba, Fenerbahçe, Türk Sporu, Terakki. 

Kaynaklar

Berkes, N. (2012). Türkiye’de çağdaşlaşma. Yapı Kredi Yayınları.

Birinci, A. (2001). Bir Bektâşi Babası, Dârülfünûn İngiliz edebiyatı müderrisi ve maarifin ilk tarihçisi Mahmut Bey Baba. Maârif-i Umûmiye Nezareti Târihçe-i Teşkîlât ve İcrââtı-XIX. Asır Osmanlı Maârif Tarihî (T. Kayaoğlu, Haz.).

BOA, Bakanlıklar Arası Tayin Daire Başkanlığı, 30-11-1-0. 253/33-3.

Can, M. Ş. (2014). Tanzimat sonrası Türk düşüncesinde terakki algısı (Tez No: 356481) [Yüksek lisans tezi, İstanbul Üniversitesi]. YÖK Tez Merkezi.

Cumhuriyet, 10 Haziran 1939, s. 6

Cumhuriyet, 13 Ağustos 1936, s. 5.

Cumhuriyet, 18 Temmuz 1939, s. 6.

Cumhuriyet, 2 Haziran 1935, s. 11.

Cumhuriyet, 27 Temmuz 1937, s. 6

Cumhuriyet, 3 Aralık 1938, s. 6.

Cumhuriyet, 30 Ocak 1938, s. 6.

Cumhuriyet, 7 Eylül 1937, s. 6.

Cumhuriyet, 9 Haziran 1937, s. 6.

Dağlaroğlu, R. (1957). Fenerbahçe spor kulübü tarihî 1907-1957. Türkçesi Matbaası.

Demirer, M. A. (2022). Yüksek Ziraat Enstitüsü. https://ataturkansiklopedisi.gov.tr/bilgi/yuksek-ziraat-enstitusu/?pdf=3258

Doğu, B. C., & Kaya, O. (2021). Türkiye basın tarihinde Bektaşilik. Nazenin Yayınları.

Duman, M. (2019). Türkiye’nin ABD’de gerçekleştirdiği kamu diplomasisi üzerine erken bir değerlendirme: Memleketimizi tanıtmak meselesi (1948). Akdeniz Üniversitesi İletişim Fakültesi Dergisi [AKİL], (32), 379-397. https://doi.org/10.31123/akil.617089

Haber, 10 Eylül 1936, s. 1.

Haber, 12 Ekim 1936, s. 5

Haber, 12 Eylül 1936, s. 1.

Haber, 26 Ekim 1936, s. 6.

İdman Mecmuası, (1914), 2. Sene Sayı 31-32. Sayılar, s. 494.

İdman Mecmuası, (1914), 2. Sene 35. Sayı, s. 551.

Koca, Ş. (2005). Bektâşîlik ve Bektâşî dergahları. Cem Vakfı Yayınları.

Maden, F. (2013). Şehitlik tekkesi ve Şeyh Ali Baba vakfiyesi. Türk Kültürü ve Hacı Bektaş Veli Araştırma Dergisi, (65), 185-210.

Maden, F. (2018). Meclis-i Meşayıh kararlarında Bektâşilik ve Bektâşi tekkeleri. İçinde O. Kurtoğlu vd. (Eds.), IV. Uluslararası Alevilik ve Bektâşilik Sempozyumu Bildiriler Kitabı (ss. 151-204). Ankara Hacı Bayram Veli Üniversitesi Türk Kültürü Açısından Hacı Bektaş-ı Veli Araştırmaları Uygulama ve Araştırma Merkezi.

Maden, F. (2023). Şehitlik Dergâhı’nda yenilikçi, modern ve bilge bir Bektaşi Babası Nafi Baba (1835-1912). Edeb Erkan, (3), 1-70. https://doi.org/10.59402/EE003202301

Ocak, A. Y. (2015). Türkiye’de tarikatlar. İçinde S. Ceyhan (Ed.), Tarih ve Kültür (s. 470). İsam Yayınları.

Son Posta, 13 Ekim 1936, s. 7

Son Posta, 25 Ocak 1938, s. 14.

Son Posta, 27 Eylül 1935, s. 8

Son Posta, 5 Ekim 1936, s. 7.

Sülün, Ö. (2013). Futbol hakemlerinin öfke ve kızgınlık düzeyleri ile empatik eğilim düzeylerinin karşılaştırılması (Tez No: 333583) [Yüksek lisans tezi, Karamanoğlu Mehmetbey Üniversitesi]. YÖK Tez Merkezi.

Tan Gazetesi, 23 Temmuz 1941, s. 4.

Tan Gazetesi, 8 Mayıs 1937, s. 6.

Ulus, 1 Kasım 1947, s. 1.

Ulus, 22 Nisan 1949, s. 8.

Ulus, 31 Mart 1943, s. 4.

Vakit, 20 Mart 1939, s. 6.

Vakit, 30 Nisan 1939, s. 7.

Vakit, 6 Mart 1939, s. 7.

Vatan, 4 Haziran 1942, s. 1.

Vatan, 8 Haziran 1942, s. 7.

Yarım Ay Mecmuası, 15 Mayıs 1940, ss. 18-19.

Yarım Ay Mecmuası, 5 Ağustos 1938, ss. 12-13.

Makale Detayları