Zelimhan Yakub şiirinde gelenek ve yeniliğin vahdeti

Makale Yan Taraf

Aygül Çobanova
Azerbaijan National Academy of Sciences image/svg+xml

DOI:

10.59402/EE006202411
Nasıl Atıf Yapılır
Çobanova, A. (2024). Zelimhan Yakub şiirinde gelenek ve yeniliğin vahdeti. Edeb Erkan, (6), 189–197. https://doi.org/10.59402/EE006202411

Özet

Bin yıllık tarihi geçmişe sahip olan Azerbaycan şiiri, zengin poetik deneyim biriktirerek, şekil, içerik, vezin, biçim, görüntü sistemi, edebi sanatlar açısından zenginleşerek kendini sürekli yenilemiştir. Şiirde gelenek ve yenilik daima birbirini takip etmiş, her dönem ve merhalenin gelişimi yeni bir poetik düşünceyi yansıtmıştır. Âşık şiiri etkisinde kalan şairlerden biri de Zelimhan Yakub’dur. Zelimhan Yakub; Borçalı âşık muhitinde yetişmiş, Azerbaycan Âşıklar Birliği Başkanı olarak görev yapmış çağdaş Azerbaycan şairi ve ozanıdır. Âşık sanatına hâkim, saz havalarının usta icraçısı olan Zelimhan Yakub Türk dünyasında âşık şiiri tarzında yazmış olduğu şiirleriyle meşhur olmuştur. Şairin şiirlerinde Azerbaycan halkının genetik hafızası, etnografisi – bayramları, düğünleri, günlük hayatı- saf ve akıcı bir dille işlenmiştir. “Qurtuluş dastanı”, “Yunus Emre Destanı”, “Büyük Ömrün Destanı”, “Hüseyn Saraclı Destanı”, “Elli Yaşın Destanı” vs. şairin destan motifli manzumeleri arasında yer almaktadır. Şairin yazmış olduğu şiir ve manzumeler 13 ciltte yayımlanmıştır. Şairin hayatı ve sanatı Musa Nebioğlu, Azer Turan, Rüstem Kemal, Elnare Akimova, Kadim Rufullayev, Emine Hüseynova, Sebuhi Bayramov gibi araştırmacılar tarafından ele alınmıştır. Bu makalede ise Zelimhan Yakub’un şiirlerinde gelenek ve yenilik sorunu incelenmektedir. Zelimhan Yakub şiirleri üzerinde incelerimiz sonucunda şairin folklor, klasik şiir, çağdaş şiir geleneğini ustalıkla kullandığını, ancak hiçbirinin tamamen etkisi altında kalmadığı tespit edilmiştir.

Kaynaklar

Abdullazadə, A. (1984). Şairlər və yollar. Elm nəşriyyatı.

Ədəbiyyatşünaslıq Terminləri Lüğəti (1988). Tərtib edəni Ə.Mirəhmədov. Maarif nəşriyyatı.

Eliot, T. (2020, 8 mayıs) Ənənəvə fərdi istedad. Ədəbiyyat qəzeti, 12.

Həsənov, H. (2009). Sazın və sözün vəhdətini yaradan şair. Zəlimxan Yaqub ədəbi düşüncədə (c. I). Vətən nəşriyyatı, 87-91.

Muğanna, İ. (2009). Zəlimxan Yaqubla xəyali söhbət və ya ucalıq sirri. Zəlimxan Yaqub ədəbi düşüncədə (c. I). Vətən nəşriyyatı, 37-49.

Musalı, V. (2023). Bağımsızlık dönemi Azerbaycan edebiyatında klasik geleneğin devamı. Ankara Üniversitesi Dil Ve Tarih-Coğrafya Fakültesi Dergisi, 63(1), 771-826. https://doi.org/10.33171/dtcfjournal.2023.63.1.29

Musalı, V. (2024). Bağımsızlık dönemi Azerbaycan şiirinde Mehmet Emin Resulzade imajı. Söylem Filoloji Dergisi, 9(2), 648-680. https://doi.org/10.29110/soylemdergi.1497889

Musalı, V. (2024). Çağdaş Azerbaycan şairlerinden Arif Buzovnalı: Hayatı, Şiir Sanatı ve Eserleri. Korkut Ata Türkiyat Araştırmaları Dergisi, 15, 749-777. https://doi.org/10.51531/korkutataturkiyat.1451301

Paşayev, Q. (2015, 16 Ocak). Zəlimxanın poeziya aləminə səyahət. 525-ci qəzet, 12.

Qarayev, Y. (1997). Bir əli torpaqda, bir əli haqda. Azərbaycan nəşriyyatı, 468-481.

Quliyev, Q. (2020). Ədəbi proses. Mütərcim nəşriyyatı.

Rüstəm, K. (2010). İnanc işığı. Şərq-Qərb.

Xəlilov, Ə. (2004, 15 Mayıs) Olimpə gedən yolda. Yeni Azərbaycan, 3.

Xəlilov, Q. (1983, 17 Mart) Zəlimxan Yaquba açıq məktub. Azərbaycan gəncləri.

Yaqub, Z. (1997). Bir əli torpaqda, bir əli haqda. Azərbaycan nəşriyyatı.

Yaqub, Z. (2016). Məni sabahıma aovuşdur, ana. Elm və Təhsil.

Makale Detayları