Âşık Kul Yusuf hayatı ve şiirlerine dair bulgular

Makale Yan Taraf

Nasıl Atıf Yapılır
Kaya, D. (2024). Âşık Kul Yusuf hayatı ve şiirlerine dair bulgular. Edeb Erkan, (6), 173–187. https://doi.org/10.59402/EE006202410

Özet

Bu makale, Âşık Kul Yusuf ve şiirlerini konu edinmektedir. Çalışma Âşık Kul Yusuf ile sınırlıdır. Âşık Kul Yusuf hakkındaki bilgiler cönk ve cönklerden yararlanarak eserlerden elde edilmiştir. Bu çerçevede birçok şahsî cönk arşivi incelenmiş ve Âşık Kul Yusuf ile ilgili bilgiler derlenmiştir. Âşık Edebiyatının vücut bulmasında cönklerin önemli bir payı vardır. Muhteva itibariyle cönklerde, başta halk şiirinin dışında divan şairlerinin şiirleri, ilaç tarifleri, gelecek ve nazarla ilgili bilgiler, bilmeceler ve çözümleri, yemek tarifleri, kişilerin doğum ölüm tarihleri, alacak-verecek hesapları, halk hikâyeleri, Karagöz metinleri, rüya tabirleri, hutbeler, mev’izeler, dualar ve salâvatlar, seyirname, fal, büyü, tılısım ve muskalar, ay tutulması, büyük yangınlar ve sel felaketleri, vefkler, mektuplar, tarihi olayları açıklayan kayıt ve tarihler, tekerlemeler görülür. Cönklerdeki bilinmeyen nice şair ve şiirin, gün yüzüne çıkmasıyla bu alandaki eksiklik giderilmiş olacaktır. Bu alanda yazılmış kitaplardaki şiirlerin çoğu, cönklerden ve mecmualardan aktarılmıştır. Ne var ki yapılan çalışmalar yetersizdir. Yüzlerce cönkte pek çok şair ve şiir gün yüzüne çıkmayı beklemektedir. Biz bu çalışmamızda adı bilinen ve toplu olarak şiirlerini bir arada bulamadığımız Kul Yusuf’un şiirlerine yer vereceğiz. Tespit edebildiğimiz kadarıyla Yusuf mahlasını kullanan 10 kadar şair vardır. Bununla birlikte dört adet de “Kul Yusuf” mahlasını kullanan şair vardır. Makalede Kul Yusuf mahlaslı 16 şiir kaydedilmiştir.

Kaynaklar

Ali Cem Akbulut Arşivi.

Altınok, B. (2003). (2008). Pehlivanlı Türkmen Aşireti Cönkleri.

Altınok, B. (2003). Öyküleriyle Kırşehir Türküleri Destanları Ağıtları, Oba Yayıncılık.

Aydoğan, M. (2018). Çubuk Ovacıklı Yunus Kesen’in Cönkü, Sonçağ Matbaacılık.

Baba, E. (2019). Hakikat Meclisinden Deyişler, Hayatı-Yaşam Felsefesi-Besteleri-Deyişleri-El Yazmaları, Demos Yayınları.

Doğan Kaya Arşivi Cönk No 55.

Doğan Kaya Arşivi Cönk No 60.

Karadeniz, B., & Akbulut, C. A. (2020). Alevi-Bektaşi Şairleri, Cilt 11. Kara Mavi Yayınları.

Kaya, Doğan (2009). Şairnameler, Salkım Söğüt Yayınları.

Koca, T. (1990), Bektaşi Nefesleri ve Şairleri (13. Yüzyıldan 20. Yüzyıla Kadar), İstanbul Maarif Kitaphanesi ve Matbaası.

Kurt, C. (1993). Elbistanlı Şairler Antolojisi.

Mecmua 06 Mil Yz A 4573-1.

Necdet Kurt Mecmuası, No 2.

Öge Mecmuası, Taksim Atatürk Kitaplığı, No: 0.131

Özmen, İ. (1998). Alevi- Bektaşi Şiirleri Antolojisi, Cilt 2, Kültür Bakanlığı Yayınları.

Öztelli, C. (1985). Pir Sultan Abdal Yaşamı ve Bütün Şiirleri, Özgür Yayın Dağıtım.

Samancıgil, K. (1946). Alevi Şairleri Antolojisi, Emniyet Kütüphanesi.

Yardımcı, M. (1983). Yüzyıllar Boyu Zileli Halk Ozanları, Ankara.

Yardımcı, M. (2024). 16. Yüzyıldan Günümüze İz Bırakan Zileli Şairler, Malatya.

Makale Detayları